Νέα Ελληνικά ΓΕΛ Ενδεικτικές Απαντήσεις θεμάτων
ΘΕΜΑ Α
Α1. Ο συγγραφέας εκφράζει τη γνώμη του για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Αρχικά, επισημαίνει την απομείωση της αξίας της ως ανθρώπινης οντότητας και την κοινωνική κατωτερότητά της. Αναφέρει πως ακόμα και η στάση των διανοουμένων ήταν απαξιωτική και πάντα η γυναίκα ήταν στο περιθώριο του διαλόγου για ισότητα. Η αντίληψη περί κατωτερότητας ευνοούσε τη θέση των ανδρών, γεγονός που επέτρεπε ακραίες εκδηλώσεις βίας και κακοποιητικών συμπεριφορών προς το γυναικείο φύλο. (70 λέξεις)
Β1.
1γ
2γ
3β
4β
5α
Β2.
Προφανώς: επιβεβαίωση(επιβεβαιώνει την ύπαρξη διαφορών).
Όμως: αντίθεση(θέλει να δώσει έμφαση στο γεγονός πως παρόλο που τα δύο φύλα έχουν διαφορές είναι άνθρωποι με τα ίδια δικαιώματα για δράση).
Δηλαδή: επεξήγηση(εξηγεί πως όλοι αποτελούν όντα που έχουν δικαίωμα στη δράση ανεξαρτήτως φύλου).
Επειδή: αιτιολόγηση(αιτιολογεί πως η γυναίκα εξαιτίας του φύλου της υφίσταται όλα αυτή την εκμετάλλευση και την κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων της).
Ώστε: αποτέλεσμα (θέλει να τονίσει πως η θυματοποίηση είναι αποτέλεσμα του διαλόγου περί θύματος).
Β3α.
Ευαισθητοποίηση: Η πρόθεση του συγγραφέα στην τελευταία παράγραφο του κειμένου 1 είναι να ευαισθητοποιήσει για τις αδικίες που υφίσταται το γυναικείο φύλο και τις διακρίσεις εις βάρος της. Η πρόθεση αυτή επιτυγχάνεται με τη χρήση συναισθηματικά φορτισμένων λέξεων( δεν συγκινούν, βίας, ενοχή), τη χρήση υποτακτικής(να αναλογιστούμε/ να συμπονούμε/ να προσπαθούμε / να οραματιζόμαστε), τη χρήση α΄ πληθυντικού ρηματικού προσώπου.
- Με τη χρήση των συγκεκριμένων συναισθηματικά φορτισμένων λέξεων ο συγγραφέας μεταφέρει τη δική του συναισθηματική φόρτιση στον δέκτη, αισθητοποιώντας του την αδικία κατά των γυναικών και εγείροντας σε αυτόν ανάλογα συναισθήματα ενοχής για την ανοχή και την επικράτηση ενός τέτοιου φαινομένου.
- Με τη χρήση υποτακτικής: επιδιώκει να αφυπνίσει τις συνειδήσεις, να παροτρύνει τον αναγνώστη να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος της αδικίας προς τη γυναίκα και της κακομεταχείρισής της και να ευαισθητοποιήσει τον αναγνώστη για μια πιο ανθρώπινη στάση απέναντί της και τον οραματισμό ενός δικαιότερου κόσμου.
- Με τη χρήση α΄πληθυντικού ρηματικού προσώπου, ο συγγραφέας επιθυμεί να τονίσει το μέγεθος του φαινομένου της αδικίας. Επιδιώκει να αποκαλύψει και να εκφράσει, να αναδείξει το συναίσθημα της συνυπευθυνότητας και συγκεκριμένα της συνενοχής για την εν λόγω αδικία, μιας και θεωρεί όλους υπεύθυνους- χωρίς να εξαιρεί και τον ίδιο- για τη διαιώνιση του φαινομένου. Έτσι, γεφυρώνει και την απόσταση μεταξύ του ίδιου και του αναγνώστη και επιτυγχάνει τη συναισθηματική προσέγγιση. Τέλος, με την επιλογή του συγκεκριμένου ρηματικού προσώπου κερδίζει την εύνοια του δέκτη και κλιμακώνει το αναγνωστικό ενδιαφέρον, προσδίδοντας και ένα πιο οικείο ύφος στο κείμενο.
Β3.
Η δεύτερη παράγραφος του κειμένου 2 οργανώνεται στη βάση της αντίθεσης. Η αντίθεση αφορά τη διάσταση δύο θεωριών. Τα μέρη της αντίθεσης είναι: ο φεμινισμός(1ο μέρος) και ο νεοφεμινισμός(2ο μέρος). Χαρακτηριστική είναι και η διαθρωτική λέξη(Αντιθέτως). Η επιλογή της αντίθεσης εξυπηρετεί αποτελεσματικά τον σκοπό της Μπελίντα Κανόν, γιατί αισθητοποιεί την απόκλιση που υπάρχει μεταξύ των δύο θεωριών(φεμινισμού και νεοφεμινισμού) διασαφηνίζοντας το περιεχόμενο της καθεμιάς θεωρίας που είναι εκ διαμέτρου αντίθετες. Θέλει να τονίσει πως ο φεμινισμός είναι ένα χαρούμενο κίνημα γιατί ισχυροποιεί τη θέση της γυναίκας, ενώ ο νεοφεμινισμός είναι ένα παρωχημένο και αναχρονιστικό κίνημα το οποίο βασίζεται στην θεωρία περί προκαθορισμένου ρόλου του ατόμου με κριτήριο το φύλο. Απώτερος στόχος να αφυπνίσει και να ευαισθητοποιήσει τον δέκτη για την απαξίωση του δεύτερου κινήματος και την επιδίωξη του πρώτου, του «κλασικού» φεμινισμού, ως τη μοναδική λύση αποφυγής. Ο λόγος αποκτά παραστατικότητα και ένταση.
ΘΕΜΑ Γ
Στο Κείμενο 3 ο πρωταγωνιστής κατακλύζεται από αρνητικά συναισθήματα, λόγω της πρόσφατης απώλειας της εργασίας του, αλλά και του εγκλωβισμού του σε πατριαρχικά στερεότυπα. Ο εκνευρισμός του εξαιτίας της απόλυσής του «με σούταραν από τη δουλειά» κάνει στη συνείδησή του τις σταγόνες της βροχής να μοιάζουν με «αλεξιπτωτιστές που τους πρόδωσε το αλεξίπτωτό τους» (παρομοίωση). Το τεράστιο άγχος που τον διακατέχει λόγω των ενοχών του για την αδυναμίας του να ανακοινώσει στην συντροφό του Αντριάνα αυτό το δυσάρεστο νέο υποδεικνύεται από τη συσσώρευση βουλητικών προτάσεων («… να τη βάλω να καθίσει…να την κοιτάξω στα μάτια… να φανώ άντρας…») που επιτονίζουν το απόστημα της πατριαρχίας που τον οδηγεί σε μια απαξιωτική, επικριτική στάση απέναντι στον εαυτό του, που φτάνει στην αυτοματαίωση. Μέσω του εσωτερικού μονολόγου ο ήρωας διερωτώμενος φανερώνει σε α ‘ ενικό πρόσωπο το αίσθημα ντροπής του («Τι σόι άντρας… είναι αυτός που κρύβεται…που της λέει ψέματα… που αρνείται…») για τη μη ετοιμότητά του για μοίρασμα προς τη γυναίκα του. Ο ίδιος προσπαθεί να θάρρος στον εαυτό του και πάλι ορμώμενος από τις στερεοτυπικές του αντιλήψεις, επαναλαμβάνοντας τι οφείλει να κάνει «ένας αληθινός άντρας».
Η αντίδραση αυτού του αντι-ήρωα δεδομένης της ξαφνικής απώλειας της εργασίας του και των πατριαρχικών πεποιθήσεών του είναι η αναμενόμενη, αλλά όχι και η αποδεκτή από εμένα. Προφανώς, ένας άνθρωπος που χάνει την δουλειά του είναι εύλογο να οδηγηθεί σε αρνητικές σκέψεις, που όμως δε θα έπρεπε να επιφορτίζονται ψυχικά, λόγω του φύλου του.
Η απάντηση είναι ενδεικτική και περιλαμβάνει περισσότερους από 3 κειμενικούς δείκτες.
ΘΕΜΑ Δ
Προσφώνηση: Αγαπητοί/ές συνδημότες /τισσες,
Πρόλογος
Χαιρετίζω την πρωτοβουλία του Δήμου μας για τη διοργάνωση της σημερινής εκδήλωσης με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ως εκπρόσωπος της μαθητικής κοινότητας έχοντας ευαισθητοποιηθεί έπειτα από την ανάγνωση σχετικών κειμένων επέλεξα να αφιερώσω την ομιλία μου σε μια ομάδα ανθρώπων που έχει υποστεί κακομεταχείριση, βία κι εκμετάλλευση όσο καμία άλλη, τις γυναίκες. Ειδικότερα, θα σας ενημερώσω για ορισμένα από τα πιο συχνά φαινόμενα παραβίασης των δικαιωμάτων της στη σύγχρονη εποχή, στη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα, αλλά και θα προσπαθήσω να σας πείσω ότι εμείς, η νέα γενιά, μπορούμε έμπρακτα να συμβάλουμε στην επίτευξη της ισότητας των φύλων.
Κύριο μέρος
Φαινόμενα παραβίασης δικαιωμάτων γυναίκας σε δημόσιο βίο
Στη χώρα μας
Θ.Π: Δεν υπάρχει στην ιστορία της ανθρωπότητάς μας εντονότερη εκμετάλλευση και κακοποίηση από αυτή που υπέστησαν οι γυναίκες από τους άνδρες, που δυστυχώς συναντάται σε πολλές περιπτώσεις σήμερα τόσο στη δημόσια, όσο και στην ιδιωτική ζωή.
-Αναπαραγωγή σεξιστικών πεποιθήσεων: αρνητικές γενικεύσεις, ψευδείς πεποιθήσεις, καθώς και στερεοτυπικές αντιλήψεις, στάσεις και πρακτικές με βάση τις οποίες κανονικοποιείται η ανισότητα σε βάρος της γυναίκας, η διακριτική αντιμετώπισή της και κατ’ επέκταση ο κοινωνικός αποκλεισμός της
-Η περιθωριοποίηση της γυναίκας στον εργασιακό χώρο: είναι σύνηθες το φαινόμενο οι εργοδότες να μην επιλέγουν έγγαμες γυναίκες ή μητέρες σε θέσεις εργασίας με τον φόβο «αποχής» τους από τα εργασιακά τους καθήκοντα για λόγους που συνδέονται με τη μητρότητα
-Η άσκηση βίας με τη μορφή παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο: συνδέεται με επιθετική συμπεριφορά, σωματική, ψυχολογική ή λεκτική βία ή κάθε ανεπιθύμητη συμπεριφορά συνδεόμενη με το φύλο της γυναίκας, με σκοπό ή αποτέλεσμα την παραβίαση της αξιοπρέπειάς της και τη δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού εργασιακού περιβάλλοντος.
-Ο μέσος όρος της συμμετοχής των γυναικών σε πολιτικές θέσεις είναι χαμηλός: Μόλις το 2019 παρατηρήθηκε αύξηση της ποσόστωσης της συμμετοχής των γυναικών στα κοινά στη χώρα μας, από το 30% στο 40%. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι γυναίκες να κατευθύνονται σε αξιώματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης , παρά της Κεντρικής Κυβέρνησης της χώρας μας, αφού οι πολίτες διστάζουν να επιλέξουν μια γυναίκα ως Πρωθυπουργό ή Υπουργό. Γι’ αυτό και οι γυναίκες βρίσκουν διέξοδο μέσα από τα Διοικητικά Συμβούλια των Συλλόγων και των Σωματείων, ώστε να μπορέσουν να αναδείξουν και να αποδείξουν ότι είναι ικανές για τέτοιου είδους θέσεις.
Μορφές παραβίασης δικαιωμάτων γυναίκας στον ιδιωτικό βίο
-Ενδοοικογενειακή βία: συνδέεται με όλες τις πράξεις σωματικής, σεξουαλικής, ψυχολογικής ή οικονομικής βίας, που φτάνουν ακόμη και στο ακραίο σημείο των γυναικοκτονιών
Γενικά
-τα ποσοστά αναλφαβητισμού παραμένουν υψηλά σε πολλές χώρες
-πολλές γυναίκες υφίστανται κάθε μορφή καταπίεσης (βιασμοί, θύματα εμπορίου λευκής σαρκός, λιθοβολισμοί)
Τρόποι έμπρακτης συμβολής της νέας γενιάς στην επίτευξη ισότητας των δύο φύλων
Θ.Π: Από τη στιγμή που πολλοί από εμάς γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες τέτοιων φαινομένων (σύνδεση με το προηγούμενο ζητούμενο) καλώ όλους τους νέους να αναλάβουμε ενεργό δράση απέναντι στην κατάφωρη παραβίαση των γυναικείων δικαιωμάτων συμβάλλοντας έμπρακτα στην προσπάθεια επίτευξης της ισότητας των δύο φύλων. Αυτό θα το επιτύχουμε με:
-το να αιτούμαστε τη διοργάνωση τέτοιων εκδηλώσεων από τις σχολικές μονάδες ή τους τοπικούς φορείς
-τη συμμετοχή μας σε σχετικές ενημερωτικές εκδηλώσεις, όπως η σημερινή
-την προσωπική διερεύνηση διαφόρων ιδεολογιών όπως ο «φεμινισμός της διαφοροποίησης», που επιμένει στις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών, πριν τις ενστερνιστούμε
-το να μην εμμένουμε στην καθημερινή μας ζωή στις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών, που σαφέστατα υπάρχουν, αλλά να αντιμετωπίζουμε τις συμμαθήτριες και τους συμμαθητές μας ως ανθρώπους
-την καταγγελία σε καθηγητές και γονείς περιπτώσεων υποτίμησης του ενός ή του άλλου φύλου
-τη δημιουργία σχετικών «ομάδων» στα ΜΚΔ, όπου θα μπορούμε με τους συμμαθητές μας να ανοίγουμε διάλογο για θέματα που αφορούν τα δύο φύλα, αλλά και να τους ενημερώνουμε για τους διάφορους φορείς προστασίας των δικαιωμάτων των δύο φύλων
-την ενθάρρυνση γυναικών στο οικείο ή ευρύτερο περιβάλλον μας να αναλάβουν πρωτοβουλίες σε προσωπικό ή εργασιακό επίπεδο και να επιμείνουμε στη δυνατότητά τους να αλλάξουν τα πράγματα
-την παρότρυνση ανδρών στο οικείο ή ευρύτερο περιβάλλον μας να «αποτινάξουν» τα πατριαρχικά στερεότυπα
-τη διοργάνωση ειρηνικών διαδηλώσεων με θέμα την ισότητα των δύο φύλων και σε συνεργασία με άλλα σχολεία της περιοχής μας ή άλλων Δήμων
Επίλογος
Αγαπητοί/ές ακροατές και ακροάτριες ακροατήριο, ολοκληρώνοντας την ομιλία μου, από τη στιγμή που επιθυμούμε να καλούμαστε πολιτισμένη κοινωνία, δεν μπορούμε πλέον να ολιγωρούμε απέναντι στα διάφορα φαινόμενα καταστρατήγησης των γυναικείων δικαιωμάτων. Ως νέα γενιά επιβάλλεται να συμπονούμε τις αμέτρητες γυναίκες θύματα, να προσπαθούμε να οραματιζόμαστε δικαιοσύνη (Κείμενο 1), αλλά και να προσπαθήσουμε έμπρακτα να συνεισφέρουμε στην επίτευξη της ισότητας των δύο φύλων. Κλείνω με την ευχή πως οι γονείς, οι καθηγητές μας και οι τοπικοί φορείς θα σταθούν αρωγοί μας σε αυτή την προσπάθεια.
Αποφώνηση: Ευχαριστώ για την προσοχή σας
Τα θέματα επιμελήθηκαν οι Φιλόλογοι και συγγραφείς Μαρία Δ.Πετροπούλου(φιλόλογος και συγγραφέας στις εκδ. ΖΗΤΗ) και Δέσποινα Χ. Παπαγιαννοπούλου(εκδ. Ηδυέπεια) – Εύχονται στους μαθητές και στις μαθήτριες καλά αποτελέσματα
